موفقیت یک انسان بالغ ریشه در کودکی او و مهارت هایی دارد که به دست آورده است. آموزش فن بیان  و شیوه سخنوری از جمله مهارت هایی است که در هر زمان و در هر حرفه ای که مشغول به کار باشید مفید است. حضور موثر و فعال در جامعه و ارتباط گرفتن با اطرافیان همه و همه به میزان توانایی انسان در سخن گفتن و تعامل او در سنین کودکی باز می گردد.

امروزه فن بیان کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است

امروزه فن بیان کودکان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و دغدغه خیلی از خانواده ها شده است. هر پدر و مادری دوست دارد که فرزندان خوش صحبت و با اعتماد به نفسی داشته باشد تا به این موضوع افتخار کند. تا حالا دیدید که در مدرسه این موضوع مهم آموزش داده شود؟ جالب است که آموزش ها زیادی داده می شوند ولی از این آموزش به این مهمی غافل شده اند! اگر از همان کودکی بتوان فن بیان قوی داشت و در جامعه خیلی بهتر ظاهر شد، روند تکامل سریعتر صورت می گیرد. وقتی کودک دارای فن بیان و اعتماد به نفس بالایی است، از نظر شغلی، مالی، اجتماعی و … سریعتر رشد می کند.

داشتن قدرت بیان و مهارت های ارتباطی

همانطوری که می دانید داشتن قدرت و مهارت های ارتباطی بالا تاثیر بسزایی در موفقیت و آینده فرزندانمان دارد، که اهمیت این قضیه مخصوصا در سنین نوجوانی و جوانی نقش حساس تری دارد. اما سوال این است که چگونه می توانیم مهارت های ارتباطی فرزندان خود را پرورش دهیم و مهارت های ارتباطی او را تقویت نماییم. در ادامه این مقاله ده راهکار ساده که می تواند در مهارت های ارتباطی و فن بیان فرزندانمان بسیار موثر باشد را ذکر کرده ایم.

ریشه ی ضعف در بیان در کودکی است

گاهی دیدن صورت سرخ کودکانمان هنگام صحبت کردن در جمع یا احساس غربت او موقع حضور در محیط های اجتماعی و تعامل با دیگران بیش از خود کوک ما را خجالت زده می کند. بارزترین نمونه این جمع گریزی همان ترسی است که یک کودک ممکن است برای صحبت کردن در کلاس یا فعالیت های شفاهی در بدو دوران تحصیل خود تجربه کند. لوک و هالی دو متخصص گفتار درمانی هستند که با کودکان و بزرگسالان در همه‌ی سنین کار کرده‌اند. آنها می‌گویند رایج‌ترین پرسشی که معمولا با آن مواجه می‌شوند این است که «چگونه مهارت‌های ارتباطی را در کودک‌مان پرورش دهیم؟»

توصیه های لوک و هالی

لوک و هالی برای پرورش مهارت‌های ارتباطی و فن بیان کودکان ده توصیه‌ی خوب دارند و معتقدند که این توصیه‌ها می‌توانند توانایی‌های گفتاری و زبانی را در کودکان افزایش دهند.
در ادامه به چگونگی تقویت فن بیان در کودکان و تکنیک هایی در برای انجام این کار می پردازیم.

اهمیت فن بیان کودک و نوجوان

کودکان و نوجوانان امروز در اصل همان افرادی هستند که قرار است فردای جامعه به دست آنها رقم بخورد و در مدت زمان نه چندان دور به عنوان یک فرد فعال در جامعه حضور پیدا کنند. به همین علت است که والدین امروزه مرتب در پیگیری این موضوع هستند که با روش های مختلف بتوانند کاری کنند کودک آن ها خوب صحبت کند و فن بیان خوبی داشته باشد.
در ضمن هر چقدر آموزش از سن و سال پایین تر و کمتری شروع شود، به مراتب در سنین بزرگسالی نتایج بهتر و قوی‌تری را با خود همراه خواهد داشت. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم از همان سنین کودکی پیگیر این مسئله باشید که مهارت های مختلف موفقیت را به کودکان خود بیاموزید و آنها را در وجودشان تقویت کنید.

پذیرفتن کودک خود به عنوان یک هم صحبت کامل

صحبت کردن با فرزندتان را دقیقا به چشم صحبت کردن با یک فرد بزرگ سال که یک هم صحبت کامل است نگاه کنید. یعنی زمانی که با فرزند خود صحبت می کنید تمام حواستان به او باشد، ارتباط چشمی برقرار کنید و منتظر جواب دادنش باشید. مسلما کودک شما مرتبا صداهایی (بی معنی و نامفهوم) در می آورد که شما نمی فهمید. اما باز هم فرصت دهید تا صدا در بیاورد. حدس بزنید که چه می گوید و بر اساس حدس های خود صحبت کردن با او را جلو ببرید. حتی اگر مطمئن نیستید منظورش چیست. سعی کنید همیشه با صحبت ها و اصوات کودکانه با او صحبت نکنید. البته هر از گاهی ایرادی ندارد ولی از 9 ماهگی کودک به بعد این کار را محدود کنید به کودک خود فرصت بدهید و صبر کنید.

به فرزندان فرصت کافی برای فکر کردن و پاسخ دادن را بدهیم

اکثر ما در زمان مکالمه عادت داریم تا نفر مقابل حرفش تمام نشده، شروع به حرف زدن می کنیم. اینگونه صحبت کردن با کودکان اشتباه است. کودکان برای پاسخ دادن به سوالات شما نیاز به زمان دارند. استفاده از قانون 5 تا 10 ثانیه صبر یک راهکار مناسب می باشد تا به فرزندان فرصت کافی برای فکر کردن و پاسخ دادن را بدهیم. قانون 5 تا 10 ثانیه علاوه بر تقویت مهارت های ارتباطی و فن بیان کودکان می تواند برای بهبود لکنت زبان در بعضی از کودکان نیز بسیار موثر باشد

دایره واژگان محدود

اگر دقت کرده باشید یکی از مشکلاتی که اغلب کودکان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، این است که زمانی که در مدرسه از آنها خواسته می‌شود تا جملاتی را بسازند، اغلب یا نمی‌توانند این کار را انجام دهند و یا اگر هم انجام بدهند جملات بی مفهوم و بی معنی را ارائه می‌کنند.
شاید تا به حال به این نکته توجه نشده باشد اما علت این موضوع این است که کودک شما دایره واژگان محدودی دارد. به همین دلیل است که نمی‌تواند در جمله سازی موفق عمل کند. دایره واژگان او را افزایش دهید و لغت های بیشتری را به او بیاموزید.

توجه او را به کلمات جلب کنید

یکی از دلایل اساسی که افراد بزرگسال و کودکان با مشکل کمبود کلمات مواجه هستند این می باشد که آنها روزانه کلمات بسیار زیادی را می‌شنوند و یا حتی مطالعه می‌کنند، اما نسبت به آن‌ها بی‌توجه هستند. به همین دلیل است که در هنگام صحبت کردن با کمبود واژگان مواجه می‌شوند. نکته ای که شما باید مد نظر داشته باشید این است که کودک خود را ترغیب کنید که نسبت به کلمات جدیدی که می‌شنود حساسیت داشته باشد و سعی کنند آنها را با معنی و مفهوم کامل درک کند.

لغت نامه مصور برای او تهیه کنید

استفاده از کتاب‌های لغت ویژه کودکان یکی از بهترین روش هایی است که توسط آن می‌توانید کودک را با واژگان بسیار جدیدی آشنا کنید. این کتاب‌ها به صورت مصور با استفاده از نقاشی های جذاب و دوست داشتنی کلمات جدید را به کودک شما آموزش می‌دهند. بنابراین انتخاب بسیار خوبی است که نمونه‌هایی از این لغت نامه‌ها را برای فرزندان خود تهیه کنید و با آموزش صحیح نحوه استفاده از آن، کودک خود را یاری کنید تا بتواند کلمات بیشتر و جدیدتری را آموزش ببیند و در ذهن داشته باشد.از این روش ها به همراه سایر روش ها مانند داستان سازی، کشف کلمات گمشده در جملات، جمله سازی کارتی، و انواع بازی با لغات برای افزایش دایره لغات کودکان می توان استفاده کرد.

غلبه بر خجالت و کمرویی

یکی از دلایلی که کودکان شما قادر نیستند سخن گفتن را شروع کنند حتی زمانی که صحبت مفیدی برای ارائه در جمع دارند، این است که آنها کمرو و خجالتی هستند. این کمرو بودن منجر می‌شود که کودک نتواند در جمع خوب صحبت کند. به همین دلیل اگر خواستار این هستید که کودک شما بتواند به راحتی صحبت کند و مطالبی را که در ذهن دارد برای دیگران بازگو کند، باید به این نکته توجه کنید که در ابتدا برای مسئله خجالت و کمرویی او راه کاری را پیدا کنید و به او یاد دهید که بر این کمرویی خود غلبه کند.

تقویت کردن حس استقلال در کودکان با مهارت فن بیان در کودکان:

ما نباید کودکانمان را چون نسخه مشابه کوچکی از خودمان بپنداریم بلکه باید آنها را چون انسانی منحصر به فرد با خلق و خوها ، سلیقه ها ، احساس ها ، خواسته ها ورویاهای متفاوت بدانیم.حال این سوال پیش می آید که ما چطور باید به کودکان کمک کنیم که اشخاصی مستقل شوند؟ به این وسیله که اجازه بدهیم از اشتباهات خود بیاموزند.گفتن این حرف آسان است ولی والدینی را دیده ام که وقتی فرزندش تلاش میکند بند کفشش را ببند حدود چند ثانیه تماشا می کنند و بعد سریع خم میشوند و این کار را برای کودک خود انجام می دهند.

یا اینکه فقط کافی است کودکشان بگوید که با دوستش دعوایش شده ، فوری وسط می پرند وبا نصیحت کردن دخالت می کنند. با اینکار و تکرار مداوم آن کودک احساس می کند که دائما به دیگری وابسته است و در کل وقتی افراد در موقعیت وابسته بودن همراه با کمی قدردانی قرار می گیرند،معمولا احساس بی ارزشی ، ناتوانی ، دلسردی و خشم به آنها دست می دهد.

با کودک بازی کنید

بازی کردن با کودکان نقش مهمی در پرورش فن بیان در کودکان دارد. کودکی که از نعمت بازی های فیزیکی محروم بماند و مدام درگیر بازی های کامپیوتری باشد نه تنها از نظر مغزی ذهن فعالی ندارد بلکه از آموختن مهارت های اجتماعی باز می ماند. در بازی کردن با کودکان می توان هزار ویک نکته آموزنده را دخالت داد. از همکاری در بازی های گروهی و لزوم تعامل با دیگران تا شیوه سخن گفتن با کسی که رقیب او تلقی می شود. بازی هایی که به صورت سنتی از قدیم الایام رواج داشته اند تمام این مهارت ها را در روح خود در بردارند. از این که بچه ها دائما انفرادی بازی کنند جلوگیری کنید و سعی کنید خود شما همبازی آن ها شوید.

بهترین بازی و سرگرمی ها

بازی هایی را طراحی کنید که در آن کودک لازم باشد بیش تر حرف بزند تا این که تحرک داشته باشد. مثلا شما می توانید در جایگاه دانش آموز قرار بگیرید و از او بخواهید به شما آموزش دهد. مدام در طول بازی کودک را سوال پیچ کنید و در صورتی که فن بیان او مورد قبول شما نیست شیوه درست را به او بیاموزید. از جمله بهترین سرگرمی ها و تکنیک ها در این زمینه می توان به ۱-پانتومیم ۲-داستان گویی ۳-تئاتر و انواع تمرینات صداسازی اشاره نمود.

واضح و شمرده صحبت کردن

برای کودکان خود الگوی مناسبی باشید آن ها زمان زیادی را با شما هستند از این فرصت استفاده کنید و خود به گونه ای صحیح صحبت کنید که از همان ابتدا کودکان تان نیز به طور نا خداگاه استفاده ی صحیح از کلمات را از شما بیاموزند. برای یک بیان درست باید ادای حروف و کلمات ما صحیح باشند. باید تمامی کلمات را به نحوی بیان کرد که تمامی حروف آن شنیده شوند. تمامی حروف نیز باید به درستی شنیده شوند.

این طبیعی است بعضی حروف به درستی ادا نمی‌شوند. به عنوان مثال بعضی‌ها “ر” را درست نمیتوانند ادا کنند و بعضی “و” و بعضی‌ها حروفی دیگر را. منظور از درست ادا کردن یعنی اینکه تمامی حروف شمرده و با حجم درست بیان شوند.برای اینکه خوب صحبت کنید به جملات خود ساختار بدهید. سعی کنید از اصطلاحات کمتر استفاده کنید. برای شنونده هضم یک جمله مطابق با دستور زبان راحت‌تر است.

کودک را از پیش برای تپق ها آماده كنید

به او بگویید در صورتی كه مطلبی را فراموش كند و دستپاچه شود چه كار كند راه حل آن است كه نفس عمیقی بكشد و سپس جمله آخرش را دوباره تكرار كند و یا به مطالبی كه روی كاغذ نوشته است مراجعه كند. او می تواند به سادگی اعتراف كند كه حرفش را فراموش كرده است و یا حتی با حضار چنین شوخی كند «من همیشه از صحبت كردن در جمع می ترسیدم» این روش موجب نزدیك تر شدن ارتباط شنوندگان با او می شود اما در هر صورت باید سخنرانی را ادامه دهد. برای آمادگی كودك چندین بار روی این وضعیت تمرین كنید. حتی می توانید خودتان نقش كودك را بازی كنید و كودك نقش شنونده را.

این ها بسیاری از بهترین تکنیک ها و روش ها برای تقویت فن بیان در کودکان بود و این مقاله در واقع صفر تا صدی بر قدرت بیان قوی در کودکان که در واقع ریشه در قدرت سخنوری بالا در بزرگسالی دارد بود، امیدواریم نهایت استفاده از این مقاله را ببرید.